Bệnh héo vàng lá chuối bắt nạt dọa Việt Nam

Chuyên gia Viện Nghiên cứu Rau quả kiểm tra một vườn chuối tiêu bị nhiễm bệnh héo vàng tại huyện Lâm Thao (Phú Thọ) hồi cuối năm 2019. Ảnh: FAVRI.

Đây là bệnh đã hủy hoại hiểm nguy sản xuất chuối trên quả đât. do vậy, việc nghiên cứu, phát hành giống chuối kháng bệnh, đi đôi có đảm bảo nguồn giống sạch sẽ bệnh là giải pháp hiệu quả và thúc bách nhất cần sớm bắt tay khai triển nhằm đảm bảo cho mặt hàng cây ăn quả đang với phần nhiều dư địa tạo ra này của nước ta.

biện pháp tình thế: Luân canh chuối tây - chuôi tiêu

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả (FAVRI, thuộc Viện công nghệ Nông nghiệp Việt Nam): Việt Nam được xem là trọng điểm nguồn gene cây chuối, có sự xuất hiện của đủ cả đại diện 8 hàng ngũ giống chuối trồng ăn được.

kế bên phục vụ nội tiêu, chuối còn mang vị trí khác biệt trong xuất khẩu và đã sinh ra vùng hàng hóa tại các tỉnh ĐBSH, Trung du miền núi phía Bắc, các tỉnh giấc Tây nguyên, Đông Nam bộ, ĐBSCL... tuy thế, sản xuất chuối ở nước ta đang chạm chán thử thách to với bệnh héo vàng (còn gọi là bệnh héo rũ Panama hay bệnh Panama).

Trước đây, những nghiên cứu tại những tỉnh trồng chuối trọng điểm ở phía Bắc như Hà Nội, Hưng yên, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thừa Thiên Huế... cộng như phổ biến tỉnh phía Nam đã xác định nấm gây bệnh vàng lá trên chuối ở nước ta thuộc chủng một, phổ biến gây hại trên cây chuối tây trên cả nước, chưa phát hình thành bệnh vàng lá trên chuối tiêu.

bên cạnh đó trong những năm cách đây không lâu, mặc dầu chưa sở hữu kết quả dò hỏi cụ thể mà qua thăm dò của Viện Nghiên cứu Rau quả, cho thấy bệnh héo vàng đang lan tràn ở rộng rãi vùng sản xuất chuối tiêu. Bệnh héo vàng trên chuối tiêu ở Việt Nam được xác định là do nấm Fusarium oxysporum f. sp. Cubense chủng 4 nhiệt đới (TR4). Thực trạng này cần phổ biến giải pháp thúc bách để sản xuất chuối vững bền ở nước ta.

bởi vậy, trong phạm vi đề tài nghiên cứu tuyển chọn giống và hoàn thiện trật tự kỹ thuật thâm canh 1 số cây ăn quả chủ lực tại phía Bắc giai đoạn 2017 - 2021 (trong đấy sở hữu cây chuối), thời kì qua, Viện Nghiên cứu Rau quả đã triển khai xây dựng các mô hình thử nghiệm gói kỹ thuật thâm canh tổng hợp trên cây chuối tại một số tỉnh miền núi phía Bắc, trong ấy khác biệt là hoạt động nghiên cứu biện pháp công nghệ phòng trừ bệnh héo vàng hại chuối (Fusarium Oxysporum), khác biệt là việc gây hại trên chuối tiêu.

Theo ấy, các nghiên cứu thế hệ nhất của Viện Nghiên cứu Rau quả cho thấy: Nấm Foc chủng một chỉ hại trên chuối tây, bởi vậy các nơi chỉ bị bệnh héo vàng trên chuối tây hoàn toàn có thể thay thể bằng chuối tiêu.

Bên cạnh đó ấy, nấm Foc chủng 4 lại hại rất dữ dội trên cây chuối tiêu, nhưng mà trình bày mờ nhạt trên chuối tây. do vậy trên đất trồng chuối tiêu bị héo vàng nặng, chuối tây vẫn mang thể đạt hiệu quả trong thời gian đầu.

Đây là hạ tầng khoa học để giảng giải hiện tượng chuyển đổi từ chuối tiêu bị héo vàng sang trồng chuối tây vẫn cho hiệu quả vài vụ ở 1 số địa phương. song song, cũng cho thấy việc điều hành bệnh héo vàng với thể vận dụng giải pháp luân canh giữa nhóm chuối tiêu và chuối tây.

cụ thể, vùng nào bệnh héo vàng chỉ xuất hiện trên chuối tây thì có thể luân canh sở hữu chuối tiêu. Trong vụ đầu, chuối tây vẫn mang thể đạt hiệu quả trên đất chuối tiêu bị bệnh héo vàng.

 

các nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Rau quả thời kì qua cho thấy, những giải pháp xử lý đất, dùng chế phẩm sinh học và 1 số thuốc hóa học đều với kĩ năng hạn chế bệnh héo vàng.

một số giải pháp xử lý có hiệu quả phòng bệnh héo vàng mang hiệu quả cao như: Đốt trấu hun đất ở vị trí gốc chuối bị bệnh và xử lý ngập nước 3 tháng; xử lý dung dịch nấm Trichoderma và dung dịch tỏi nghiền sở hữu chức năng giảm thiểu bệnh héo vàng, trong đó xử lý dung dịch Trichoderma cho hiệu quả cao hơn.

Bên cạnh đó, một số thuốc khác sở hữu khả năng hạn chế bệnh héo vàng gây hại trên chuối là Benzimidazole (Benomyl), Hosavil (Hexaconazole)...

Cần sớm nghiên cứu giống chuối kháng bệnh

những năm vừa mới đây, bệnh héo vàng do nấm Fusarium oxysporum càng ngày càng nảy sinh và gây hại nặng nài tại đa dạng đất nước, vùng cương vực phát triển chuối mập như Australia, Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Đài Loan... và hiện đang với nguy cơ lây lan rộng ra phổ quát đất nước Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, may mắn là bây giờ bệnh chưa nảy sinh trên diện rộng và chưa gây hại nặng, nhưng mà thế hệ chỉ xảy ra rải rác. mặc dầu vậy mới đây tại phía Nam, bệnh cũng đã phát sinh gây hại toàn thể trên chuối tiêu già tại một số địa phương ở vùng Đông Nam bộ.



Cần sớm nghiên cứu giống chuối với khả năng kháng bệnh héo vàng lá, tinh khiết bệnh để chủ động nguồn giống trong nước. Ảnh: TL.

luận bàn có NNVN, PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam cho rằng, nếu ko sở hữu giải pháp để chủ động phòng chống căn bệnh gian nguy này, với thể thúc đẩy, thiệt hại rất phệ tới sản xuất chuối tại nước ta.

khác biệt, đây là cây ăn quả nhưng Việt Nam mang đa dạng lợi thế, đang sản xuất mạnh và thu hút rộng rãi tổ chức chế biến cũng như xuất khẩu, với về trị giá kinh tế cao...

tới bây giờ, việc dùng thuốc hóa học và giải pháp sinh vật học vẫn chưa mang đến chức năng đích thực đối với bệnh héo vàng lá.

vì vậy, biện pháp đưa vào phát hành các giống chuối nuôi cấy mô sạch sẽ bệnh, đặc biệt là nghiên cứu các giống chuối với khả năng kháng bệnh héo vàng lá vẫn là hướng bền vững, hiệu quả nhất.

sở hữu hệ thống các viện nghiên cứu sở hữu trình độ cao, cũng như đáp ứng cho ngành nghề phát hành, xuất khẩu, chế biến chuối, hiện Đài Loan cũng đã nghiên cứu và đưa ra tạo ra chiến thắng 1 số giống chuối sở hữu khả năng chống chịu (mức độ tương đối) với bệnh héo vàng lá.

bên cạnh đó, họ chỉ cung cấp cho Việt Nam các giống chuối với khả năng chống chịu kém hơn, các giống chống chịu thấp thuộc về bản quyền riêng của họ.

hiện thời, như được biết thì ngay cả tập đoàn tạo ra và xuất khẩu chuối lớn như Dole vẫn đang phải phụ thuộc vào nguồn giống chuối chống chịu với bệnh héo vàng lá của Đài Loan. Chính thành ra thời kì đến, Bộ NN-PTNT cần sớm giao nhiệm vụ cho những doanh nghiệp kỹ thuật trong việc nghiên cứu những giống chuối sở hữu kỹ năng kháng được bệnh héo vàng lá nhằm chủ động nguồn giống sạch sẽ bệnh, sản xuất mặt hàng chuối theo hướng hàng hóa lớn, gắn sở hữu chế biến, xuất khẩu một phương pháp vững bền, giá trị gia tăng...

 

 

Trước mắt, để ngừa nguy cơ lây lan bệnh héo vàng lá, chúng tôi khuyến cáo nông dân, các HTX, doanh nghiệp trồng chuối cần triệt để vâng lệnh 1 số lưu ý: một là phải tạo ra bằng nguồn giống bảo đảm sạch bệnh; hai là thực hành nghiêm giải pháp phòng bệnh như thực hiện tiệt trùng đối mang người khi ra vào trang trại chuối; hạn chế các hoạt động thăm vườn chuối...

lúc đã phát hiện vườn chuối bị nhiễm bệnh, phải sở hữu biện pháp rào vườn, không để người ra vào vườn chuối bị bệnh nhằm hạn chế nguy cơ lây lan bệnh đi nơi khác, sau đó tiến hành các biện pháp xử lí theo chỉ dẫn của cơ quan bảo vệ thực vật, cơ quan kỹ thuật có công dụng, uy tín.
(PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam)